معاون نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری، با اشاره به اهمیت توسعه گردشگری فناورانه در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان گفت: ایجاد امکانات، فرصت‌ها و زمینه‌های مناسب برای بهره‌مندی بهتر از ظرفیت‌های تفریحی- گردشگری و استفاده بهتر از اوقات فراغت و تولید ثروت بر مبنای دانش و فناوری، اصلی‌ترین ویژگی‌های گردشگری فناورانه است.
شیخ زین‌الدین در افتتاح طرح کلان ملی فناوری تونل باد عمودی:
تجربه های هیجان انگیز و دلهره آور و صد البته لذت‌بخشی هستند که به دلیل محدودیت‌های امکاناتی، خطرهای جانی، نبود فرصت‌های آموزشی و نبود دسترسی به فن‌آوری‌های مربوطه که علاوه برعملکرد و کیفیت مناسب، ایمنی افراد را نیز تضمین میکند،در کشورمان قابل دسترسی نیستند و یا صرفا با تجهیزات و ادواتی امکان استفاده از آن‌ها وجود دارد.
تجربه هیجان‌انگیز و منحصر به فردی چون قرار داشتن در موقعیت سقوط آزاد، یکی از همین تجربه‌هاست، که ضمن نیازمندی به صرف هزینه بالا، خطرهای احتمالی فراوان، نیاز به دانش بالا و صرف ساعت‌ها آموزش و عملیات، برای کسب دانش و تجربه لازم، دارای محدودیت‌های بسیاری است که امکان تجربه آن به غیر عده معدودی از چتربازان، خلبانان و افراد نظامی، برای دیگر افراد علاقمند میسر نیست.
اما به مدد خلاقیت، دانش و فناوری، توسط سازه‌ای فناورانه تحت عنوان تونل باد عمودی، یا«شبیه‌ساز سقوط آزاد» این محدودیت برای نخستین بار در کشورمان برطرف شده است. دانش فنی طراحی، ساخت، بهینه سازی تونل باد اما در دست تعداد بسیار محدودی از کشورهای آمریکایی و اروپایی است و معدود کشورهایی نیز که صاحب چنین امکانات فناورانه‌ای هستند، در حقیقت آن را خریداری کرده‌اند.
به لطف خلاقیت و دانش متخصصان، دانشمندان و فناوران ایرانی و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، کشورمان امروز موفق شده‌اند به طور کامل بر دانش طراحی و ساخت تونل باد عمودی، مسلط شوند و ضمن توانمندی کامل در اجرای این پروژه به صورت کاملا بومی و داخلی، انتقال دانش این تونل‌ها امکان‌پذیر شده است.
چهارشنبه، 10 خردادماه سال جاری و هم‌زمان با سال‌روز ولادت امام حسن مجتبی(ع) و در مشهد مقدس، نخستین تونل شبیه‌ساز سقوط آزاد کشور، تحت عنوان تونل باد صبا، با حضور دکتر محمود شیخ‌زین‌الدین معاون نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دکتر پیمان صالحی رییس مرکز طرح‌های کلان ملی این معاونت، دکتر محمدعلی اردکانی، طراح و مجری این طرح کلان ملی، جمعی از اساتید و فعالان چتربازی و علاقمندان، به طور رسمی افتتاح و بهره‌برداری شد.
دکتر محمود شیخ زین الدین معاونت نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری، با اشاره به وجود مشکلات و ناهماهنگی‌های ساختاری، ناشی از سیطره اقتصاد نفتی بر تمامی عرصه‌های کشور، چاره را در تغییر و اصلاح نگرش عمومی جامعه دانست.
ضرورت اصلاح جامعه برای اصلاح اقتصاد نفتی
دکتر شیخ‌زین‌الدین، با بیان اینکه همه مردم کشور باید برای اصلاح اقتصاد نفتی به سوی اقتصاد مبتنی بر دانش تلاش کنیم و اصلاح شرایط جز با تغییر از سوی خود افراد محقق نخواهد شد، اظهار کرد: ما به مدت بیش از 105 سال، در پارادایمی تحت عنوان اقتصاد نفتی زندگی کرده‌ایم و می‌بایست خودمان این شرایط را اصلاح کنیم و بهبود ببخشیم.
وی با بیان اینکه اقتصاد نفتی باعث شده بازار ارزشمند بیش از 500 میلیارد تومانی محصولات مشهد مقدس را، به تولیدات چینی‌ها واگذار کنیم ادامه داد: اقتصاد نفتی است که باعث می‌شود، اقدامات بزرگ در حوزه گردشگری، وابسته به فراهم آوردن امکانات و تهیه تجهیزات از راه واردات باشد. همین اقتصاد است که باعث می‌شود افتتاح پروژهای اگر با واردات چند صد میلیون دلاری انجام شده باشد حتی اگر در به ثمر رسیدن آن اثری از دانش و توانمندی داخلی نباشد، نسبت به پروژهای هرچند کوچک‌تر، اما مبتنی بر دانش بومی و خلاقیت متخصان داخلی و بدون تکیه بر واردات، مهم‌تر به نظرمان برسد.
معاون نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، با بیان اینکه راه حل مشکلات کشور و اصلاح اقتصاد نفتی در تکیه کردن بر سنت‌ها، ارزش‌ها و مزیت‌های درونی است، افزود: انشا... با همتی که فرزندان جمهوری اسلامی در تیم مذاکرده هسته‌ای دارند، نتایج مطلوبی حاصل خواهد شد، اما در هر صورت، فلاح و رستگاری ما در تکیه کردن به توانمندی‌های خودمان است و بخش عمده‌ای از این امر، در اقتصاد دانش‌بنیان تبلور می‌یابد.
شیخ‌زین الدین ضمن قدردانی از طراحان و دست‌اندرکاران این طرح کلان ملی فناوری، عنوان کرد: اصلی‌ترین علت حضور در این مراسم، ارزش نهادن و قدردانی از دست‌اندرکارن اجرایی برای نهایی شدن این طرح کلان ملی است که امروز به مدد توانمندی داخلی بهره‌برداری و تجاری‌سازی رسیده است. این طرح، کار اجرایی خود را از فروردین‌ماه سال‌جاری آغاز کرده است؛ سیاست معاونت علمی و فناوری این است که تا طرحی به نتیجه واقعی نرسد، افتتاح و یا بازگشایی نخواهد شد.
تکیه بر توانمندی بخش خصوصی مهم‌ترین راه تحقق اقتصاد دانش‌بنیان
معاون نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری، با اشاره به اینکه به بازار رساندن، ملموس کردن نتیجه تحقیقات، پژوهش‌ها و طرح‌های فناورانه، در زندگی مردم، تجاری شدن فعالیت‌های علمی و توجه به بخش خصوصی، اولویت اصلی در حمایت از فعالیت‌های علمی و فناوری است، اضافه کرد: اکنون که در دوره فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی قرار داریم، اگر می‌خواهیم حرف تازه‌ای بزنیم، به طور کامل تکیه خود را از درآمدهای نفتی برداریم، و بر اساس اسناد بالادستی، سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، سند چشم‌انداز 1404، برنامه‌های پنجم و ششم توسعه، پیشرفت و خوداتکایی کشور را محقق کنیم، تنها راه آن، تحقق اقتصاد دانش بنیان است و این امر جز با تکیه بر توان بخش خصوصی امکان‌پذیر نخواهد بود.
وی ادامه داد: با وجود سرمایه عظیم نیروی انسانی خلاق و توانمند موجود در کشور ، نباید تسلط دیگر کشورها بر بازارهای داخلی ما قابل پذیرش باشد. باید بتوانیم سرمایه انسانی قوی و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را در بستر اقتصاد دانش‌بنیان به کار بگیریم تا ضمن ایجاد ثروت اشتغال‌زایی و ایجاد گردش مالی مشکلات کشور را حل کنیم.
حمایت از گردشگردی فناورانه در دستور کار معاونت علمی
رییس پیشین شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، با بیان اینکه گردشگری فناورانه به عنوان یکی از بخش‌های مهمی که در اقتصادی کردن دانش مورد توجه و حمایت معاونت علمی و فناوری است، افزود: گردشگری فناورانه، ضمن فراهم آوردن زمینه استفاده بهتر از اوقات فراغت، جذابیت‌های گردشگری و توریستی هر منطقه را بر اساس مزیت‌ها و ارزش‌های درونی به دنبال دارد و ضمن ایجاد اشتغال و درآمدزایی، در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان نقش مهمی ایفا میکند.
معاون نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری، با اشاره به اهمیت توسعه گردشگری فناورانه در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان، گفت: ایجاد امکانات، فرصت‌ها و زمینه‌های مناسب برای بهره‌مندی بهتر از ظرفیت‌های تفریحی- گردشگری و استفاده بهتر از اوقات فراغت و تولید ثروت بر مبنای دانش و فناوری، اصلی‌ترین ویژگی‌های گردشگری فناورانه است.
وی با اشاره به اینکه معاونت علمی و فناوری، حمایت از گردشگری فناورانه را به عنوان اصلی‌ترین اولویت در دستور کار خود قرار داده‌است، افزود: معاونت علمی علاقه‌مند است ظرفیت‌های مجمود را برای تحقق گردشگری فناورانه مورد حمایت قرار دهد، چراکه این حوزه می‌تواند زمینه‌ساز تحقق اقتصاد دانش‌بنیان باشد.
معاون نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با اشاره به مصداق‌های گردشگری فناورانه، رصدخانه کاسین لرستان را یکی از این اقدامات انجام شده در این حوزه دانست و افزود: رصدخانه کاسین که توسط یک عده جوان خلاق ایرانی و در قالب یک مجموعه دانش‌بنیان در لرستان ایجاد شده، می‌تواند زمینه فرصت گردشگری منطقه و در عین حال انتشار دانش و فناوری ایجاد کند. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، این طرح نخستین بار در کشور انجام شد، مورد حمایت قرار داده و برای تکثیر آن، صندوق نوآوری و شکوفایی تسهیلات مورد نیاز را ارائه میکند.
معاونت علمی و فناوری از فروش ژايروپلن‌های ایرانی در کشور، حمایت کرده و شناورهای زیرسطحی مروارید در قالب یک طرح کلان ملی حمایت کرده و آمادگی وجود دارد از این طرح و تکثیر طرح‌های فناورانه، از طریق ارائه تسهیلات به بخش خصوصی حمایت کند.
وی تونل باد را نمونه‌ای از طرح‌های تجاری موفق در حوزه گردشگری فناورانه دانست و افزود: تونل باد یکی از فعالیت‌های پیچیده فناورانه است که عمدتا برای کارهای تحقیقاتی و صنعتی کاربرد داشته، اما کاربرد عمومی و تجاری این تونل باد، به تجاری سازی و درآمدزایی آن منجر خواهد شد.
شیخ زین‌الدین به تفاهم‌نامه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با صداوسیما برای انعکاس مناسب و ارائه دستاوردهای شرکت‌های دانش بنیان از طریق رسانه ملی اشاره کرد و گفت: از طریق این تفاهم‌نامه، شرکت‌های دانش بنیانی که بر دانش فنی کاری که انجام می‌دهند تسلط دارند، می‌توانند از امکانات رسانه ملی، به‌صورت آسان‌تر استفاده کنند.
وی با بیان اینکه اقتصاد دانش بنیان از پول و منابع زیرزمینی بیرون نمی‌آید، تصریح کرد: از دل کشورهایی که صرفا به منابع زیرزمینی خود متکی هستند، اقتصاد دانش بنیان ایجاد نمی‌شود و اقتصاد دانش بنیان جایی مفهوم واقعی خود را پیدا میکند که سرمایه اصلی آن یعنی نیروی انسانی، خلاقیت و نوآوری مفهوم پیدا کند.
تفاهم‌های چندگانه ملی در راستای گسترش هماهنگی‌ها
معاون نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، انعقاد تفاهم‌های چندگانه ملی را برای گسترش همکاری و هماهنگی میان دستگاه‌ها در راستای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان، یکی از اقدامات اساسی این معاونت برشمرد و افزود: یکی از این تفاهم‌نامه‌ها با شهرداری تهران، برای بومی‌سازی قطار شهری تهران بسته شده و امیدواریم با تحقق این تفاهم‌نامه سطح داخلی‌سازی قطار شهری، که به 33 رسیده، به 66 درصد برسد تا در نهایت به توسعه اقتصاد منجر شود.
شیخ‌زین‌الدین، توجیه‌پذیری اقتصادی و علمی بودن طرح فناورانه را شرط قرار گرفتن در سایه حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی دانست و با اشاره به اینکه حمایت‌های معاونت علمی و فناوری مختص طرح‌های علمی و فناورانه‌ای است که نخستین بار اجرایی می‌شوند، افزود: معاونت علمی و فناوری از گردشگری فناورانه که تونل عمودی باد یکی از مصداق‌های آن در یک قالب طرح کلان ملی به‌شمار می‌شود، حمایت میکند. برای تکثیر این طرح‌های فناورانه، صندوق وارد عمل می‌شود و شرکت‌های دانش‌بنیان را مورد حمایت قرار می‌دهد.
وی ضمن ابراز امیدواری نسبت به اینکه در آینده، تکیه درآمد کشور از نفت برداشته شده و بخش عمده درآمدهای کشور از محل فناوری و دانش تامین شود: تغییر این شرایط نیازمند خواست دولت و اراده مردم است و این ملت شریف، در طول تاریخ نشان داده‌اند که دارای اراده و توانمندی بالا در اصلاح و بهبود شرایط هستند.
تونل باد عمودی چیست
طرح کلان ملی فناوری کسب دانش فنی، طراحی و ساخت شبیه ساز سقوط آزاد تونل باد عمودی که یکی از طرح های مورد حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار دارد اواخر سال گذشته به صورت آزمایشی مورد بهره برداری قرار گرفت و اواخر این هفته گذشته افتتاح شد.
طرح کلان کسب دانش فنی، طراحی و ساخت شبیه ساز سقوط آزاد تونل باد عمودی یکی از فناوری هایی است که تاکنون در کشور وجود نداشته، اما با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و توسط محققان برجسته کشور، این دانش بومی شد و در بخش های مختلفی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
این طرح می تواند در حوزه های مختلفی مانند آموزش خلبانی، نیروهای امدادی، نیروی انتظامی، چتربازی حرفه ای و تفریحی مورد استفاده قرار گیرد.
تونل باد عمودی دارای ارتفاع کل 45 متر و قطر 10 متر است که محفظه اصلی عملیاتی 5/3 متر ارتفاع و 6/3 متر قطر دارد، 7 هواکش قوی در بالای این محفظه تعبیه شده است و زمانی که فرد در این محفظه قرار می گیرد، توسط مکش این هواکش ها باد تا سرعت250 کیلومتر در ساعت جریان می یابد و شخص در شرایط شبیه سازی شده سقوط آزاد حالت بی وزنی را تجربه می کند.
این دستاورد توسط یکی از شرکت های دانش بنیان مورد حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اجرایی شده و مجری طرح نیز سال ها در همین زمینه تحصیل کرده و ایده و دانش خود را به عنوان یک طرح کلان ملی به فناوری و محصول تبدیل کرده است.
با توجه به اینکه این طرح برای اولین بار در کشور در شهر مشهد که یک شهر زیارتی و سیاحتی است بهره برداری می شود، می تواند به عنوان یک طرح تفریحی مورد استفاده قرار گیرد و زوار بتوانند بی وزنی و سقوط آزاد را به صورت واقعی تجربه کنند. این طرح می تواند در آموزش چتربازی نیز مورد استفاده قرار گیرد که این کار با هزینه و خطر کمتری نسبت به پرش از هواپیما انجام می شود و فرد کاملا می تواند سقوط آزاد را با این روش آموزش ببیند. با ایجاد دانش فنی بومی شده، این طرح توانایی تجاری سازی شدن نیز دارد و شرکت مذکور می تواند این طرح را در هر شهر دیگری اجرا کند تا مورد استفاده عموم قرار گیرد.
در حال حاضر تنها 58 مورد از این تونل باد عمودی در دنیا وجود دارد که در خاورمیانه تنها کشور دبی یک مورد از این تونل ها را در اختیار دارد؛ اما ایران با بومی کردن فناوری این تونل بادی به این تکنولوژی دست یافته است و می تواند در موارد مختلفی مورد استفاده قرار گیرد که مهم ترین آن آموزش خلبانی و در درجه دوم قابل استفاده برای نیروهای امدادی است.
این طرح در دو سطح آموزش سقوط آزاد و ورزشی و تفریحی طراحی شده و در این پروژه برای افرادی که می خواهند چتربازی انجام دهند فضای آموزش به منظور کاهش هزینه ها به میزان 95 درصد فراهم شده است. در کاربرد آموزش سقوط آزاد طرح ایمنی آموزش به شدت افزایش یافته و این طرح برای آموزش نیروهای نظامی و انتظامی برای چتربازی بسیار مفید است و یکی از ویژگی های این طرح، فناوری خاص و بسیار بالای آن است که کمتر کشوری توانسته به آن دست یابد و اکنون پروژه مراحل تکمیلی خود را با توان و تخصص ایرانی پشت سر می گذارد.
از این طرح می توان به منظور تفریح و به دست آوردن لذت سقوط آزاد و احساس پرواز در آسمان استفاده کرد، همچنین با توجه به تحرک و نیاز به انعطاف پذیری بالای بدن در سقوط آزاد که ورزش هیجان انگیزی است می توان از تونل باد بهره برداری کرد.
پروژه شبیه ساز سقوط آزاد یا تونل باد عمودی با همکاری منطقه تجاری گردشگری سپاد و پشتیبانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام شده است.
